Merhaba arkadaşlar, mobilhanem için hazırladığımız Linux derslerine çok kullananılan Linux komutları ile devam ediyoruz .Linux kelimesini duyan çoğu insan Linux’un karmaşık bir yapıda olduğunu düşünür. Örneğin Windows bir dosya silme işlemi sağ tıklayıp silmek kadar basit iken aynı şeyler Linux işletim sistemi için daha zor olduğunu düşünürler. Ben buna katılmıyorum neden derseniz bu tamamen alışkanlıktan ibaret. Kim hangi işletim sistemini kullanıyorsa kişiye o işletim sistemi haricinde zor geliyor.
Ancak, bu doğru değildir. Evet, Linux birçok komuta sahiptir ama bunlardan çok kullananları bilmemiz bize fazlasıyla yetecektir.
Bu makalede sizlere Linux ile temel seviyede uğraşanlar için temel komutları anlatmaya çalışacağım.
Linux Komutları
- pwd komutu= İşlem yapıldığı sırada hangi dizinde yer alıyor bunu öğrenmek için kullanılır. Örneğin /home/osman şeklinde sonucu ekrana basacaktır.
- cd komutu= Linux da dosyaları üzerinde gezinmemizi sağlar. Bulunduğunuz mevcut dizine bağlı olarak ya tam konum ya da dizinin adını gerektirir.Örneğin hangi path’e gitmemiz gerekiyorsa sırasıyla bu simgelerin (/) arasına belirtmemiz gerekiyor. cd /gidilecekpath/gidilecekpath/ şeklinde belirtmemiz gerekiyor.Eğer o dizinden kaç kademe geri gelinmesi gerekiyorsa cd .. yaparak o dizinden bir önceki dizine gelebiliriz.Root dizinine gitmemiz gerekiyorsa cd ~ yapmamız gerekiyor.
- ls komutu= ls komutu hangi dizindeysek o dizinin içinde var olan dosyaları göstermek için kullanılır veya hangi dizinin içeriğini şöyle görebiliriz ls /gidilecekpath/gidilecekpath
- cat komutu= cat komutunu Linux da çokça kez kullanıyoruz. bir .txt uzantılı veya başka uzuntulu dosyayı açmak için kullanırız.Lakin bu cat komutu ile bir dosyayı açtığımızda o dosya üzerinde herhangi bir değişiklik yapamıyoruz. Sadece dosyanın içeriğini görmede kullanabiliyoruz.
- cp komutu = cp komutu mevcut dizindeki bir dosyayı kopyalama istediğimiz başka bir dizine kopyalama da kullanırız. Örneğin; cp kopyalanacak_dosya /gidilecekpath/gidilecek_path şeklindedir.
- mv komutu =mv komutu dosya taşıma kullanılır. Daha açıklamak gerekirse eğer Linux sistemlerinde bulunan dizindeki dosyayı taşımak istediğimiz dizine transferde kullanırız. Örneğin; mv taşınacak_dosya /gidilecekpath/gidilecekpath
- mkdir komutu = mkdir komutu yeni bir dizin oluşturmada kullanılır. Örneğin; mkdir oluşturulacak_dosya şeklindedir.
- rmdir komutu = rmdir komutu önceden oluturulan dizini silmemizde kullanırız. rmdir komutunu kullanmak için o dizinin içinin boş olması gerekmektedir. Örneğin; rmdir silinecek_dosya şeklindedir.
- rm komutu = rm komutu bir dosyayı silmemizde veya rmdir komutu gibi bir dizini silmek için o dizin boş olmasına gerek yoktur. Örneğin; rm -rvf silinecek_dosya şeklindedir.
- touch komutu = touch komutu komut satırı üzerinden .html,.php,.txt vb şekilde farklı türde dosya oluşturmamızda kullanırız. Örneğin touch oluşturulacak_dosya şeklindendir.
- locate komutu=locate komutu arama komutudur. Daha açık bir şekilde açıklamak gerekirse diğer işletim sitemlerinde aramak istediğimiz komutu bulmak için nasıl search işlemi gerçekleştiriyorsak Linux da birden fazla search şekli vardır locate komutu da bunlardan bir tanesidir. locate komutu kullanırken büyük küçük harf duyarlığı vardır bunun önüne geçmek için locate -i komutu kullanılır Örneğin; locate -i aranacak_dosya şeklindedir.
- find komutu =find komutu locate komutu ile aynı işlem olan dosya arama işlemini gerçekleştiriyor.İkisi farklı durumlar da birbirlerine dosyaları bulmak da performans farklılıkları gösteriyor.Örneğin; find / -name “aranacak_dosya” şeklindedir.
- grep komutu = grep komutunu Linux işletim sisteminde sıkça kullanırız.grep komutu metinde veya başka bir dosya da belirli bir kısmı aramada kullanılır. Örneğin ; grep “aranacak_kelime” aranacak_dosya şeklindedir.
- sudo komutu = sudo komutunu kullanmamızdaki amaç bazı işlemleri yaparken kullanıcımızın yetkisini aşabilir lakin sudo komutu yardımı ile eğer o kullanıcı sudoers dosyasına ekli ise o kullanıcı root seviyesinde işlem yapabilir. Örneğin sudo yapılacak_islem şeklindedir.
- df komutu= df komutu sistemin disk alanını hakkında bilgi veriyor.Örneğin df -h şeklindedir.
- du komutu =du komutu ise bir dosya veya bir dizinin disk üzerinde ne kadar alan kapladığı hakkında bize bilgi verir.Örneğin du -sh* şeklindedir.
- head komutu = head komutu ise bir metin dosyasının ilk satırını gösterir.Eğer istediğimiz kadar satırını göstermemiz gerekiyorsa bunu ayrıca belirtmemiz gerekiyor.Örneğin head -n gösterilecek_metin şeklindedir.
- tail komutu = tail komutu ise head ile aynı mantık da çalışır yani metin dosyasını görüntülemekte ama tail komutu ise son 10 satırı gösterir.head ve tail komutları genelde logları incelediğimizde kullanırız. Örneğin tail gösterilecek_dosya şeklindedir.
- diff komutu =diff komutu ise herhangi iki dosyayı karşılaştırmamız da kullanır.Eğer farklı olan kısımlar var ise bu farklı kısımlar ekrana basacaktır.Örneğin diff dosya karsılastırılacak_dosya şeklindedir.
- tar komutu = tar komutu bir klasördeki birden fazla dosyayı tek bir tarball da tutmada kullanılır.Bu işleme sıkıştırma işlemi de diyebiliriz.Örneğin tar sıkıştırılacak_dosya şeklindedir.
Sonuç
Bu makale de Linux da kullanılan temel komutlardan bahsedildi.Umarım sizlere faydalı olacaktır.Linux komutlarını ne kadar iyi anlarsak ve kavrayabilirsek o işletim sistemine daha hakim olmamızı sağlayacaktır.Komutları ezberlemeye çalışmayın bolca örnek yaparak kalıcı hale getirebilirsiniz.Linux komutları ile ilgili makalelere devam edeceğim takipte kalın.Başka bir makalede görüşmek dileğiyle…
Tüm Linux dersleri için tıklayınız.
50